Ultrason Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Ultrason en çok hamilelik sürecinde rahim ve yumurtalıkları durumu ile gelişmekte olan bebeğin görüntülenmesinde kullanılmaktadır. Anne karnındaki bebeğin beyin, kalça ve omurga gelişimi ultrason yardımıyla takip edilebilir.

Ultrason hamilelik sürecinin haricinde şu alanlarda kullanılabilir;

• Ağrı, şişme, enfeksiyon gibi durumlarda nedeni araştırmak için ultrason kullanılabilir.
• Karaciğer, böbrekler, pankreas, safra kesesi, dalak, mesane, testis ve yumurtalıklar gibi iç organların görüntülemesinde
• Kalp kapakçıklarının işlevi, kalpteki anormallikler, kapak yetersizliği veya kapakçıklardan kan sızmasını değerlendirebilir. Kalp krizi sonrası kalbin durumu ve kalbin kanı ne kadar iyi pompaladığını gösterebilir.
• Göz yumrularının incelenmesinde
• Tiroit ve paratiroid incelemesinde
• Eklem iltihaplanmalarının değerlendirilmesinde
• Yumuşak dokularda oluşan tümör tespitinde
• İnce uçlu iğne biyopsilerinde ve meme biyopsisinde ultrason kullanılabilir.

Ultrason Nasıl Uygulanır?

Ultrason, invaziv olmayan, hızlı ve kolay bir şekilde uygulanan görüntüleme yöntemidir. İşlemin öncesinde kişinin rahat bir pozisyonda uzanması beklenir. Görüntülemenin yapılacağı bölgeye su bazlı bir jel sürülerek ses dalgalarının iletimi kolaylaştırılır. Radyoloji uzmanı, cilt üzerinde gezdirerek cihazı gezdirerek ekrandaki görüntüleri takip eder ve gerekli gördüğü detayları kaydeder. İşlem tamamlandıktan sonra ise jel kolayca temizlenir ve hasta günlük yaşamına devam eder.

Ultrasonun uygulanma süreci şöyle sıralanabilir:

• Ultrason görüntülemesinden önce hastadan hastane elbisesi giymesi istenebilir.
• Ultrason yapılacak bölgeye göre hasta yatağına uzanan hastanın cildine su bazlı jel sürülür. Ses dalgalarının iletilmesinde de etkisi olan jel aynı zamanda ultason cihazının prob kısmının ciltte daha rahat hareket etmesini sağlar.
• Radyoloji uzmanı, ses dalgalarını gönderecek olan ultrasonun prob kısmını görüntüleme yapılacak bölge üzerinde gezdirir.
• Radyoloji uzmanı probdan yansıyan görüntüleri önündeki ekrandan takip eder.
• Uygun ve net görüntü elde etmek için ultrasonun probu cildin üzerinde hareket ettirilebilir.
• İşlem bittikten sonra cilde sürülen jel temizlenir. Jel su bazlı olduğu için temizlenmesi çok kolaydır.

Ultrason Çekilirken Nelere Dikkat Edilir?

Ultrason çektirirken dikkat edilmesi gereken durumlar vardır. Fakat ultrason türüne göre dikkat edilmesi gerekenler de farklılık gösterebilir. Genel olarak doktorun talimatlarına dikkat etmek önemlidir. Bunun yanında ultrason çektirmeye giderken rahat kıyafetler tercih etmek gerekir. Ultrason yapılacak bölgedeki takıları çıkarılması istenebilir çünkü bu takılar görüntü kalitesini etkileyebilir.

Farklı ultrason türlerine göre dikkat edilmesi gereken durumlar şöyle sıralanabilir:

Karın (abdominal) ultrasonu: Karın bölgesinin ultrasonu çekilmeden yaklaşık 6-8 saat öncesinde yemek yemeyi bırakmak gerekir. Çünkü mide ve bağırsaklarda oluşan gaz, görüntünün etkilenmesine ve bozulmasına neden olabilir. Karın ultrasonunda su içilebilir fakat gazlı içeceklerden uzak durulması önerilir.

Pelvik ultrason (kadın üreme organları, mesane, prostat): Pelvik ultrason çekiminde mesanenin dolu olması gerekebilir. Bu nedenle ultrason öncesinde en az 1 litre su tüketimi sağlanır. Böylelikle pelvik bölgeye dair en net görüntü alınması hedeflenir.

Gebelik ultrasonu: Gebelik ultrasonu genellikle ilk 3 ayda gerçekleşir ve mesanenin dolu olması beklenir. 3 ay sonrasında ise özel bir hazırlık talep edilmeyebilir.

Böbrek ultrasonu: Böbrek ultrasonu çekilirken mesanenin dolu olması beklenir. Pelvik ultrasonda olduğu gibi gazlı içecek ce süt tüketiminden kaçınmak önemlidir.

Tiroid ultrasonu: Tiroid ultrasonu öncesinden özel bir hazırlık gerekemeyebilir. Sadece boyun bölgesinin açık olması önerilir.

Meme ultrasonu: Meme ultrasonu çekimi için regl döneminin bitiminden sonraki haftada incelenmesi sağlanır. Hormonlara bağlı olarak var olan kitlelerin boyutu farklı algılanabileceğinden bu şekilde uygulanması önerilir.

Ultrasona öncesi nelere dikkat etmek gerekir?

• Ultrason genellikle özel bir ön hazırlık istememektedir.
• Görüntülemesi yapılacak bölgeye göre açlık ya da mesanenin dolu veya boş olması istenebilir.
• Ultrason görüntülemesinin yapıldığı odada cep telefonu, kamera gibi elektronik cihazların bulundurulmaması gerekir.
• Ultrason yapılacak bölgede bulunan kolye, küpe gibi takılar çıkartılmalıdır.
• Ultrason görüntülemesinden önce kullanılan ilaçlar veya bitkisel takviyeler doktora söylenmelidir.

Ultrason ne kadar sürer?

Ultrason görüntülemesi genellikle 30-60 dakika arasında sürmektedir. Ultrasondan hemen sonra normal aktivitelere dönülmektedir.

Ultrason sonuçları ne zaman alınır?

Ultrason sonuçları genellikle aynı gün veya bir gün sonra hazır olmaktadır. Ultrason görüntülemesi ile elde edilen görüntülen uzman radyolog tarafından analiz edilip değerlendirildikten sonra bir rapor hazırlanır.

Ultrasonun yan etkisi var mı?

Ultrason çekiminde iyonlaştırıcı radyasyon içermediğinden röntgen veya CT taramaları gibi zararlı olarak kabul edilmez. Güvenli görüntüleme yöntemleri arasında yer alır. Fakat bazı durumlarda kişiye göre yan etkilere ve rahatsızlık hissine neden olabilir. Ultrasonda oluşabilecek olası yan etkiler şöyle sıralanabilir:

• Jel hassasiyeti ve alerjisi
• Rahatsızlık ve basınç hissinin oluşması
• Uzun süreli ve yoğun kullanımda ultrason dalgalarının dokuları hafifçe ısıtabilir.

Ultrasonda AC ne demek​?

Ultrasonda "AC" (Anteroposterior Çap), bir kitlenin, yapının ya da organın çapını ifade eder. Özellikle gebelik takibinde fetüsün ölçümlerinde kullanılan bir değerdir. Bu ölçüm, organların büyüklüğü ve sağlığı hakkında bilgi verir.